CAN ingilizce açılımı ile Controller Area Network türkçesi ile ise Kontrol Alan Ağı Veri Yolu olan endüstriyel alanlarda çözüm sunarak haberleşmeyi sağlayan protokoldür.Performansı ve güvenilirliği oldukça yüksektir ki bu sebeple gerçek zamanlı uygulamalarda tercih edilmektedir.
1983 yılında CAN-Bus olarak BOSH tarafından geliştirilmiş, 1986 yılında resmi olarak SAE tarafından piyasaya sürülmüş ve ilk CAN Chip 1987 yılında intel tarafından üretilmiştir.
CAN(Controller Area Network) Nerelerde Kullanılır?
*CAN(Controller Area Network) ‘in en yaygın ve önemli kullanım alanı otomotiv sektörüdür.Ford, Mazda, BMW, Volva, Mercedes, Land Rover gibi pek çok firma tarafından kullanılmaktadır. Otomotivde araç içindeki neredeyse bütün haberleşme CAN ile sağlanır. Fren sisteminden hava yastıklarına yada cam açma komutlarına kadar olan sistem CAN(Controller Area Network) kontrolündedir.(Daha sonra sistemin nasıl işlediğini de inceleyeceğiz)
*Tren yolu firmaları tarafından da kullanılmaktadır. Siemens, Skoda, Stadler…
*Bina otomasyonlarında da kullanılmaktadır. Asansör kontrol sistemleri, güvenlik sistemleri gibi…
*Askeri uygulamalar,
*Eğitim
*Tekstil endüstrisi
*Kahve makineleri vb.gibi alanlarda da kullanılmaktadır
CAN’ ın kullanılma alanlarını detaylı incelemek isterseniz http://www.canopen.us/applications.htm adresini ziyaret edebilirsiniz.
CAN’ ın Teknik Özellikleri:
CAN(Controller Area Network) seri bir ağ teknolojisidir ve oluşabilecek elektriksel gürültülerden etkilenmeyecek bir yapı ile geliştirilmiştir. Bunun için CAN-Hi ve CAN-Lo olmak üzere 2 ayrı kablo kullanılır. Bir başka önemli özelliği ise CAN kullanan bir sistemdeki farklı modüllere öncelik atamasının yapılabilmesidir. Örneğin otomobilde hava yastığı, fren, abs gibi modüllerin ihtiyaç anında bir kullanım sırası ve duruma göre önceliği vardır. Ciddi oranda yüksek olan işlem hızı ile TCP/IP den ayrılırken gerçek zamanlı sistemler içinde önemli ve avantajlıdır. Bir başka önemli özelliği ise hızlı hata tespit ve düzeltmesidir.
Baseband iletişim yaparken topoloji olarakta bus, star ve ring topolojiyi kullanır. Erişim metodu olarak CSMA/CR kullanılır. (Erişim metodu için türkçesi ve çevirince garip oluyor biliyorum aslında demek istediğim acces method 🙂 )
Katman yapısı olarak ise OSI ve TCP/IP den tamamiyle ile farklıdır. 3 katmandan oluşmaktadır :
*Nesne Katmanı
*Transfer Katmanı:
*Fiziksel Katman
Temel Çalışma Felsefesi
Daha sonra uzun uzun CAN in modül yapısını, çalışma prensibini ve frame yapısını inceleyeceğiz ancak şimdilik CAN(Controller Area Network) için “gönderdim bitti” felsefesiyle çalışır demek yanlış olmaz. Görevi diğer istasyonlara dağıtım yapmaktır. Meydana gelen hatayı pek umutrsamaz. Bu da bize yapısında adresleme mantığının olmadığını gösteriyor. Seri haberleşme için kullanımı uygun ve güvenilir bir protokoldür.
Dağıtılmış kontrol ağlarında bütün sistemi (bütün nodeları) tek bir yerden kontrol etmemizi sağlar. Ağdaki kontrolü sağladığımız için gereksiz sensör kullanımından da bizi kurtarır. Bununla birlikte önemli avantajlarından bir tanesi gereksiz kablo yığınını ve karmaşıklığı ortadan kaldırmasıdır. Bütün sistem modüller halindedir ve buda sökülme-takılma işlerini kolaylaştırır. Kullanıcıya durum bilgilerini sunmak için idealdir.
CAN ın detaylarına bir sonraki yazıda ineceğiz.
